Saturday, March 21, 2009

LO IN HAL TAK HI CHU AW !

Hotute hnung zuina lamah vawin chu Mizoram Larsap motorah ka'n chuang ve khauh mai a! Mumang lam pawh a ang e. Aizawl khawpui dung tluanin kan thlen chin apiangah traffic a freeze zel a, minute rei lote-ah City Park atangin Tourist Lodge kan thleng vat mai. Larsap chuan kawng tluanin 'Mizovin lo in hal thin tak hi chu aw ' a ti vawng vawng mai a, tun anga kan kal zel a nih chuan kan ngaihtuahawm dan tur min chhut pui a ni... Nimahsela, Garden colony, MIP leh NLUP te hian he hreng ata hi min la khul chhuak thei si lo!

Friday, March 13, 2009

CHAPCHAR KUT A NUAM

Mizote Jerusalem Aizawl-ah vawiin chu Chapchar Kut ka hmanga, a nuamin a hlimawm hle mai.Kan khawpui berAizawla thalaite western, europe leh khawchhak fashion-in a chim pil mai dawn emaw kan tih laiin, Aizawl nula leh tlangval sang tam tak rual, Mizo hnam incheia mawi tak taka hnam lama kan han lam dual dual mai chu(h)! a thalmuanthlak e, kan chai dual dual a, chhawng kan hnawt bawk a... ! Mizo nih a nuamin, dam man a awm e. Mahni hnam Lam leh inchei ngai nep tu chu mi piang sual a ni...Khawvelah tumahin an ngaisan lovang..kan CM, Kut Pa meuh pawh Mizopa incheiin, iptepui nen, kelawngin a lo kal a !

HELAM BAWK

Hmeichhiate zahawmna hum tura tha taka Dan kenkawh a ni dawn a, hemi rual hian saruaka thlalak leh video siam mai mai lo tura inzirtir a pawimawh tel a ni. Mimal nun chu kan sawi pha lo a ni mai thei, nimahsela thil tha lo leh mawi lo laka fihlim tura kan inzirtir erawh chu kan ti thei.
Central KTP-in hmanni maia Kohhrana rorel inkhawm an neih khan Saruak thlalak leh a kaihhnawih hluar ta lutuk tiziaawm tura hmalak ni rawh se tih sawi ho a ni a, Synod Social Front-in hma a la mek a, an ni hian tualchhung product sex video clip 100 chuang an khawn khawm tawh nia hriat a ni ! Young Women Christian Association pawhin thlalak tha lo tak tak siam lo tura fimkhur a tul thu an sawi.
Midangte tihming chhe zawnga thalak leh video tha lo thehdarh dona kawngah, thehdarh theih sex video siam lo tura hmalak tel a ngai. Sex video hi ruihhlo leh ruihtheihthilte nen a inkungkaih duh khawp leh nghal a, tun anga kan kal zel chuan sex video siam an awm zel lovang a tih theih ta loh e. Hmeichhia leh mipa thliar chuang lova hrem ngai apiang hrem tura ruahmanna siam pawh a tul dawn niin a lang.

Wednesday, March 4, 2009

INCHHUNGKHURA MIZOHMEICHHIATE DINHMUN

Kan ram pumpui thlir chuan hmeichhiate dinhmun ziaawmna ber pawl kan ni a, chuti chungpawhin hmasawnna tur leh hma bak tam tak kan la nei a ni.
National Family Health Survey-in tun hnai maia an hmuh danin Mizo zingah nupui kutthlak ching zaa 22 vel an awm a ni. Mizo hmeichhe zingah kum 15 atanga kum 49 inkar-ah mi 4 zinga pakhat zelin hetianga pasalte kutthlak hi an tawk a ni. Mizo hmeichhia 5 zinga 1 zelin an pasal te’n an beng thin tih an sawi a, za zela 5 atanga 7 te chuan an pasal ten an ban herhsak te, an lua keh te, nam vak te, thin nawk nawk te, an lam hawia thil vawm te, pet te leh vuak te an tuar niin an sawi a ni.
National Family Health Survey-in a zirchianna atanga a lan dan chuan, hetianga insawisakna hi chhungkaw rethei deuh leh zu chiahpiah chhungkuaah a thleng nasa zual a, mipa thenkhat chuan an pate tih dan an chhawm nia ngaih a ni bawk. Sawisak tawk hmeichhia zaa 13 te chuan an pasal ten zu an in thin tih an sawi a ni. Hetianga kut tuar hmeichhiate hian tanpuitu an hmu lo tih theih deuh thaw a ni.
Mizo Society-ah hian hmeichhiaten him tawk lohna tam tak an la nei a, pasal te’n an duh hun hunah an ma mai a, ro leh chanvo sawi hleih theih lova inthen a la thleng reng a ni. Hemi kawngah hian hmasawnna rahbi pawimawh tak pakhat chu tihhlawhtlinin a awm tawh a, chu chu The Mizo Divors Ordinance 2008, nikum October thlaa tih chhuah tak kha a ni. Hei hi Dan a la tling lova, Mizoram Legislative Assembly-ah pass phawt a ngai a, pass a nih veleh, pasalin a nupui a mak dawn pawhin Dan hmanga chinfel a ni ve tawh dawn a ni. He Dan hian nupa inthen nikhuaah nupui te dikna leh chanvo a humhim tak tak tawh dawn nia ngaih a ni.
Tunah hian Mizoramah chuan hetianga pasal te’n an nupuite kut an thlak chungchanga zualko duhte tan zualkona siam a ni tawh a, hemi chungchanga mawhphurtu Department chu Social Welfare Department a ni. Kut inthlak chungchanga Pasal te laka vuivaina nei chuan Social Welfare Department-ah zawh chian theih a ni a, tin Aizawl leh Lunglei District atan phei chuan ruatbik thawhpui tlawmngai pawl te pawh dah a ni a, a hre chiang duh chuan he Department-a thawkte hi zawh chian theih reng a ni. Khawvel hmasawn leh changkang zelah, chhungkua leh nupa inkar nun te pawh hian hma a sawn tel a ngai a, hmanlai ngaih dan atthlak tak tak te kha kan hnawl chhoh zel a tul a, a lian a te min hrut rualtu, Dan hmanga engkim kalpui a him tial tial dawn a, mitin kan fimkhur deuh deuh pawh a tul dawn a ni.

Monday, March 2, 2009

HMEICHHIAT MIPAT HMAN KHAWLOHNA LEH MIZOTE

Mizoram-a kohhran lian ber, Mizoram Presbyterian Kohhran hmeichhia te chuan tun thla ni 7 khan Mizorama hmeichhiat mipat hman khawlohna chungchang bih chianga zir hovin, a tih bo theihna kawng an ngaihtuah a ni.
Hmeichhiat mipat hmankhawlohna chungchang hi christian society-ah pawh thil awm ve fo ni mahsela, hluar taka awm tur chuan ngaih a ni lova, a chhan pawh christian inzirtirna-in a do tlat a, hetiang thila inthiar fihlim tura inzirtirna chu fir taka kalpui a ni. Amaherawhchu hetiang a nih lai hian, christian society-a sawi theih, Mizo society-ah hian hmeichhiat mipat hmansualna hi a hluarin, Mizoram pawhin a hmingchhiatpui ta hle nia ngaih theih a ni.
Tun hma chuan Mizo mipa zingah hmeichhiat mipat hman chungchangah ngaihdan âtthlâk tak an nei ţhin a, chu chu Kristian kan nih hma leh hnam mâwl tak kan la nih lai, pi leh pute hun lai tak tak kha a ni. Amaherawhchu hetih hunlaia ngaihdân âtthlâk tak hian ţhangtharte min ûm thui hle a, tlangval ţhenkhat chuan hmeichhe kawp tam an la chapopui a ni âwm e. Heng ho hian rinawmna hlutzia hre lovin, hmeichhiat mipat hmankhawlohna ckawngah an kal bawrh bawrh a ni ber mai. Hei hi hnam mâwl kan nih lai ata tawh, Mizo zinga ngaihdân ţha lo, mi ţhenkhatin tûn thlenga an la neih tlat a ni ti ila kan sawi sual âwm love. Khawvêl lo changkâng zêlah Mizote pawhin mual êng kan kîl pha ve ta a, thiamna kawngah pawh rual kan awt bik lutuk ta love. Amaherawhchu chutih ruala harsatna kan tawh chu, Media avanga ţhalai tam tak kawng dik lo zawh an awm ta mek zel hi a ni. Mithiamte chhut dan chuan zahmawh rawngkai website nuai 4 chuang a awm a, nitin 200 dang a pian belh bawk a, internet hmangtu za a 40 chuangin heng website te hi an tlawh a ni.
Kan khawpui tual laiah milem dukdaklo tam tak CD-a lei theihin a awm a, an zuar kual reng bawk a, mobile handset lah chu ţhalai tam takin an nei a, a hman khawloh nasat theih dan tur chu kan hre thei mai awm e. Music leh fashion-te pawh hi hmeichhiat mipat hmankhawlohna hmanraw ţangkai bera ngaih a ni ta zêl a. Hmeichhia leh hmeichhia emaw, mipa leh mipa emaw, mahni anpui nena nupa anga awmduhna te, mahni nihna lo zawka khawsak châkna te pawh hi media, music leh fashion te hian a thlen thei nia ngai an awm a ni. Tun laia music leh fashion lar tak pakhat, ‘Emo’ pawh hian belh chian a dâwl lo nia ngai an tam tawh a ni. Mizo te hi uar lam nei hluai ţhin kan nih avang hian, Emo fashion te pawh hi dâp chhuata tla hawlh thawih thawih pahin kan chîng chho ve leh zêl mai thei a ni.
Mizoram Police Crime Conference, thla hlui ni 9-a Aizawla neihah nikum aiin kuminah pawngsual case a tam tih târ lan a ni. Sex hman khawlohna hian huang a zauh tial tial emaw tihmai tur a ni a, pawngsual hriat theih chinah naupang kum tlinglo pawng sual a la tam ber leh nghal a ni.Kumin June thla thlenga pawngsual case 37 chhinchhiahah 24 chu kumtlinglo pawngsual case a ni. Kum 2006-2007 chhung khan kohhran lianber Presbyterian chuan hmeichhiat mipat hman khawloh vanga a member thunun zât chu Sang 9 leh 92 a tling a, kohhran dang te thunun nen belhkhâwm ta ila Sing 2 dâwn lai an tling thei ngei ang. Kohhranin a thunun kher loha lo khawsa te nên chuan an tam dan tur chu chhût ngam pawh a ni lo hial ang. Heng zingah hian kohhran leh khawtlânga inhmang leh hruaitute an bang hauh lo a ni. Sex hman dikloh pawizia zirtirtu bera ngaih, kohhran rawngbawltute ti mualpho fo tu chu Sex hman diklohna hi a ni fan mai. Hetiang hi kan dinhmun a nih avangin Sex hmandiklohna hi tih tak zeta zir chiana hma lakna tur mumal tak duan a ngai ta a ni.
K.S langsâr ni lo, a rûka KS an tam tih a ni. Hei vang hi a ni pakhat ngei ang, natna hlauhawm ber, AIDS pawhin kan bu zawl a luah ţan ta reng mai. Aizawl khawpuiah ringawt pawh KS 700 chuang an awm niin a zir chiangtute chuan an sawi. Recharge Coupon leh Top Up atana inphalrai duh mai pawh engemawzat awmin an sawi tawh a ni.
Kan society hi politics tha lo, ruihtheihthil leh hmeichhiat mipat hman diklohna hian min khawih mêk a ni ber a, kil khat aţanga siam rem mai theih a ni lova, pâwl pakhat ţan lâk vakna pawh a sâwt hlei thei meuh lovang. YMA chuan ruihhlo do turin kumpuan a kalpui a, poitics dik minzirtir turin MPF a ding a, Sex hman khawlohna hluar ti reh tur hian tunge lo thawk chhuak dâwn ? Chhungkua, khawtlang, tlâwmngaipawl leh kohhran te’n kan dinhmun hi mualphopui ngama ţan an lâk a ţûl a ni. Pawngsual chungchangah hian MHIP lam hian hma an la thin a, a ţha viau mai, amaherawhchu pawngsualtu mipa lam hi hetiang kawnga fimkhur tura inzirtirna hi a tam lo a ni. Pawngsualna kawnga pawikhawihtu ber mipa-te hi an phu tâwka hrem chu aţul a ni, amaherawhchu pawngsual duhna sual laka fihlim tura mipate inzirtir hi thil pawimawh ber pakhat chu ni a, helama inzitirna hi mipate zingah nei tam tâwk ila, pawngsual case thenkhat hi chu a pumpelh theih ngei a rinawm.


MIZORAMA RAMDANGMITE CHUNGCHANG

Central YMA chuan khawchhak unau te’n tunhnaiah Internet hmangin Mizo mipui leh YMA te chu an chunga hleilen viau nia diklo taka thehdarhah a ngai a, hei vang hian foreigner te chungchang hian ngaimawh leh ngaihven a hlawh thar leh ta mek a, Mizormah khawchhak unaute hi mi nuaih khat emaw zet an awm nia an insawi bawk avangin Central YMA chuan a Branch-te chu an Br. Huam chhung theuhah foreigner census a neih tir dawn ta nghe nghe a ni.
Kan ţhenawm ram, Myanmar hi Sipai rorêlna a ni a, ei leh bâr-ah an harsa êm êm tih kan hria, chubakah Democracy tun nun tum pawl zinga mi tam tak chu Sipai sorkara-in man tumin a veh reng bawk a, heng thilte leh thil dang dang avângin Myanmar aţangin mi ţhahnem tak Mizoramah an lo lût a, engemawzât chu an inbêngbela, nupui pasal neiin India khua leh tuiah engemawzât an insiam tawh a, tam tak inhlawhfa-in an awm reng a, sumdâwnga Burma leh Mizoram kârtawn mi ţhahnem tak an awm a, Aizawl Bazarpuia sumdawnna tam tak an kutah a awm mek a, inlam leh office lam thlengin nepnawi zuarin an pal tawn reng bawk.
Ramdang mi kan mikhual mêk te leh rawn inbengbelte hian Mizoram tân thil ţha engemawzât an rawn thlen a, dân ang thlapin an lo lût emaw lût lo emaw lam chu thu hranah pawh dah ta ila, sualna hrang hrang kan tawrh zingah, kum hnih kum thum kalta maia sualna hrang hrang record-ah chuan Burma lam aţanga lo chhuk thlate inhnamhnawihna a tam ber a ni.
Hmanah deuhah khan Chanmari Vênga naupang pâwngsual chungchâng thu kal zêlah Burma mite Mizoram chhuahsan vek tura hmalâkna a awm tawh a, kha thil thleng kha kan la hre ţheuhin a rinawm. Khami ţum khân Burma lama kan unaute’n harsatna an tâwk nasa êm êm a nih kha. Hun a lo kal deuh a, zawi zawiin politiks thila harsatna an tawhte kan hriat thiampui deuh deuh a, tunhnaia Myammar rama politics inlumlet chungchangah pawh Myanmar rama Democracy din a nih theih nân mi ţhenkhatin Aizawl-ah pawl te siamin hma an la hial a ni.
Politics dinhmun harsatna inhriatthiampuina kan neih rual hian invênna tur leh hmalâkna tur pawimawh tak tak a awm tih erawh chu kan hre tur a ni. Democracy kan duhpuia kan nawrpui rualin Mizoram chhûnga sualna tipung lo zâwnga an nungchang leh awmdân fimkhur thiam tûra zirtir pawh kan tih tur a ni tel a ni. Bike bo tam ber chu Burma ramah phurh chhoh a ni. Hetiang sualna kawnga inhnamhnawih mante chu Burma a tanga lo kal deuh vek an ni. Thawkkhat lai khan Sailam khuain an ram chhehvêla Naubân chikhat an humhalh lai chu Burma mi pahnihin zan lamah a ruka an la lai an man bawk a nih kha. Chutiangin Solar Disk bo engmaw zât chu Burma lamah phurh choh nia sawi a ni. Tualthihna, rukrûk, insuam leh sualna dang lian tham tak tak te chu khawchhak lam unaute inhnamhnaawihna a ni deuh zêl a ni. Drugs case chungchâng phei chu an hauh deuh vek a ni.
Khawchhak unaute hian an ram chhûnga an dinhmun tleu zia hriaa lo hrethiamtu, Mizoram mipuite zinga awmdân an thiam loh chuan harsatna an tâwk leh palh thei tih an hriat reng a ngai a, an mahni leh an mahni ngei an inzirtir a ţul a ni. Mahni tâl tâl a, duh hawi zâwng zâwnga an khawsak mai chuan a ţha dawn lova, tuna an khawsak duh dân aţang hi chuan fimkhurna tur an nei tam hle ti ila kan sawi sual âwm love. Burma mi, pâwl ho emaw, kohhran emaw an awm a nih chuan Mizoram chhûnga khawsak dân tur nasa taka an inzirtir a ngai, Mizorama thilsual ti te’n Ţiau an kân hman phawt chuan him tura an inngaih chhûng chuan, sualna do kawngah khawchhak unaute hian Mizoram mipuite hi min thurualpui tumna tak tak an nei lo tihna a ni ang. Chuvângin an inenfiah a ngai a, misual an nih chuan Ţiau an kân avânga an himna ngawtna chhan tura awm chuang lo a ni. Misual man leh zawn chhuah hi kan zavaia mawhpurhna a ni a, Mizorama pawi khawihtu, Myanmar rama tlânlût man leh theih dân chungchâng pawh khawchhak unaute’n mawh an phurh ve ngam a ngai a, chu chu tun thleng hian an tih âwm hriat tur a vang rih hle a, Mizoram mipui tam tak chuan Mizoram mipuiten kan lo mikhual zel dan tur hi anmahni khawchhak unaute awmdanah a innghat lian ber a ni tih hi an ngaih dan a ni tih a lang a ni. Ngaihzawnawm taka an awm loh chuan, an mahni leh an mahni an in tlawhping zel dawn a ni. Rimawi khawvel,infiamna leh Arts lamah te phei chuan Myanmar lama Mizo hnahthlakte’n Mizo ram an chawknung em em a, Mizo mipui pawhin thliarna an neih awm hriat a ni lo.
Hnam leh hnam, chi leh chi tizâwnga thil kal tir a ţha lova, amaherawhchu kan mikhualte avânga kan rama sualna pung erawh hi chu fimkhur taka a tihtâwp dân kan zawn tlân vat loh chuan kan inpumkhatna leh inhriatthiamna a tla hniam zel anga, chu chuan harsatna lian zâwk min hma chhawn tir thei a ni.