Thursday, June 2, 2011

MLTP ACT


Mizoram hi kum1972 kumtir khan  U.T–a hlankai kan ni a, a kum leh 1973-ah  khan Mizoram Excise Act, 1973 chu siam a ni a,  chumi hnu Kum 10, kum 1983 khan Mizoram Excise Rules chu siam a ni leh a,  ti chuan 1984 October thla atangin Mizoram Excise Act chu hman a ni ta  a ni. Kum1986 February thla-ah  State puitlinga hlankai kan ni a,  Excise Act leh Rules hmang hian  Indian Made Foreign Liquor, ( a sen chi ) kan tih mai chu phalna neia  zawrh a phal a ni zui ta a ni. Phalna neia Zu kum 9 vel zawrh a nih hnu, kum 1995 khan Zu khap Burna dan, The Mizoram Liqour Total Prohibition Act chu siam a ni a, Dân tesep te duang zovin  1997 February ni 20 atangkhan  vawiin thlengin The Mizoram Liqour Total Prohibition Act hi hman a lo ni ta a, thangkhat lian dawn kan hmang ta a ni.
Tunhnaiah Mizoam sorkar chuan ‘The Mizoram Liqour Total Prohibition Act’ zir chiang tur bik, Study Group a siam a, CYMA, MHIP, MJA, Mizoram Bar Association, Zoram Taxi Owners Association leh Mizoram College Teachers' Association-te chuan MLTP Act hi a hlawhtling tâwk lo-ah an ngai a, MUP leh Mizoram Acedemy of Letters chuan a hlawhtling thawkhat an ngai ve thung a ni.
MLTP Act  chungchanga  ngaihdan inang tlangpui chu – ‘ a hlawhtling lo ’ tih a ni. He ngaihdan hi ‘ Khap burna Dan ‘ a nih anga kenkawh a nih lohvang a ni ber. Chuvangin MLTP Act hi hlawhtling tawk lova pawl tam zawkin an ngaihna chhan chu, a kengkawh tura mawhphurtuten an tih tur an tih tawk loh vang a tih theih a ni.
 Tunţuma MLTP Act- Study Group ten  Pawl hrang hrang leh mipui ngaihdan an lakkhawm aţang hian sorkarin hmalak zel dan tur mumal tak nei ngei sela, kal zel dantura mipui duh dan pahnih a awm, khauh zawka kalpui leh tih tawp a ni deuh ami. A eng zawng zawng pawhin huai taka kalpui turin inbuatsaih sela, party hrang hrang kaihhruai sorkar hnuaiah pay anomoly chungchang leh thil dangah committee leh mawhphurtu   din a ni fova, chung Committee rawtna chu a zuzi leh fo thin. Tun tuma Study Group te hian rawtna an siam turah ngai ila, an rawtna chu sorkarin hmang tangkai ngei the se.

Sunday, May 15, 2011

HNAMDANG MISTIRI KAN DARTHLALANG


Tunhnaiah khan Central YMA chuan Mizorama hnam dang mistiri hlawh chu Rs 300/- aia tam lo ni se, tiin an rel.YMA committee sangin Mizorama hnam dang mistiri hlawh chungchang a a buaipui ta hial mai a, hei hian kawng thenkhata  Mizoram dinhmun a tarlang a, chuchuan kan tih tur pawh min kawhhmuh nghal a ni.
Pakhatnaah chuan Mizoram leh a chhunga cheng Mizote  Hnamdang Mistiri te hian an duh zat zat-in an hlawh an tuk thei. Hei hian chiang taka a lantir chu Mizo zingah tun thlengin hnamdang mistiri-te thlak thei khawp cement mistiri kan la nei lo tih a ni. An tellova khawsa thei lovah mindahnghet hle a, min induhkhum thei a ni.
Pahnihnaah chuan Central YMA-in  hnamdang mistiri rate tihniam tura hma a lak laiin Mizo mistiri lamin an ‘rate’ an san ve hlauh a, hei hian a lantir chu  hnamdangten  kawng tam taka  min chimpilna kawnga inveng turin kan inthurual thei lo tih hi a ni. Hman deuahah khan Silchar boruak avangin Mizoram atangin hnamdang sumdawng tam tak phai lamah an hawng thla a, Mizo chhungkaw tam takin hmun lailiah dawr an neih phah thung a, lumehna dawr tam zawk pawh Mizo tlangvalin an kalpui a, tunthlengin Mizo chhungkaw tamtakin dinchhuah nan leh eizawnna mumal an neih phah ta a ni. Harasatna kan tawh kha kan hmangtangkai ti ila a dik mai awm e. Tun tumah hian kan tangrual zo ta lo a ang.
Pathumnaah chuan labour te hlawh bituk chungchangah mumal taka  Dan kengkawh tur an awm lo. State pawn atanga lo kal hnathawktute'n an duh ang tawka anmahni hlawh zat an intuk thin hi chu a fel lo a, chutiang bawkin Mizo mistiri te pawhin an duh ang zat an intuk mai pawh hi a dik chuang lova, YMA-in a tuk pawh hi Dan a ni chuang lo. A ti tu turin a tih loh vangin kan sapatal tlang a ni.
Sorkar hnuaia MR emaw labour emaw  te hlawh chu sorkain mumal takin Order hmangin a siam fel mai thei a, private sector/ mimal hnuaia inhlawhte hlawh chungchang hian ngaihthah a hlawh a, mahse sorkar chuan tih theih a nei ngei tur a ni. Mimal hnuaia thawk mek, mistiri leh labour te himna tur Dan pawh ngaihtuah ngai zingah hian a tel a ni. Contractor hnuaia mistiri chuan a hnathawhna hmunah vanduaina lo tawk ta sela, a ruaitu-in engchen nge mawhphurhna a neih tithe pawh kan ngaihtuah ngai lo. Motor accident-ah a khaltu driver chu lo thi palh ta sela, a ruaitu leh motor neitu mawhphurhna leh tihtur emge pawh kan ngaihtuah ngai lo a ni mai thei. Mimal hnuaia hnathawkte hlawh bituk chungchangah hian an hlawhbi tuk ngawr ngawr bakah an hamthatna tur leh himna tura lam pawh thlir tel a tul a ni. 
Engpawh nisela, hnamdang Mistiri hlawh chungchanga sawi tur lo awm ta hian, sorkar leh a mawhphurtu Department te inenfiah nan hmang thei sela, Mizo hnam tanrualna hunah hmang thiam bawk ila, Mizo thalaite'n chonaah ngai se, lehkhathiam hna hmu lo heti zat an awmlai a, hnam dang mistiri-te zawk hlawh bithliah ngai khawpa an awm ta hi inhmuhchhuah phah thei ila  ka va ti tak em !!!!!!.